___ CULTURAL PROXIMITY THEORY ( සංස්කෘතික සමීපතා න්‍යාය)__📄✍

න්‍යායක් ලෙස හඳුන්වනු ලබන්නේ,

                         යමක් පැහැදිලි කිරීමේ දී උපයෝගී කරගනු ලබන අදහස් සමූහයක එකතුවකි. එසේම එය ඉතාමත් තියුණු ලෙස සහ සූක්‍ෂමව විමසා බැලිය යුතු තේමාවකි. න්‍යායක් යනු කුමක්දැයි තවදුරටත් දක්වන්නේ නම් එය යම් කිසි දෙයක් පිළිබඳව අප කරනු ලබන හැදෑරීම හෝ අධ්‍යයනය වෙත යොමුවීමට අදාළ නිශ්චිත රාමුවක සිට ඒ පිළිබඳව අධ්‍යයනය කිරීම ලෙස දැක්විය හැකිය.න්‍යායන් පිළිබඳව අධ්‍යයනයේදී අපට විවිධාකාරයෙන් න්‍යාය වර්ග සහ ස්වරූපයන් දැකගැනීමට හැකි අතර න්‍යායන් වර්ග කිරීම පිළිබඳව විමසීමේදී ඒවා, සමාජ විද්‍යාත්මක න්‍යාය, දේශපාලන න්‍යාය, ආර්ථික න්‍යාය, විද්‍යාත්මක න්‍යාය, සන්නිවේදන න්‍යාය, සංස්කෘතික න්‍යාය සහ අධ්‍යාපන න්‍යාය වැනි න්‍යායන් ඔස්සේ විග්‍රහ කළ හැකිය. 

එක් එක් විෂයානුකූල සහ එක් එක් සිද්ධි දාමයන්ට අනුකූලව විද්‍යාඥයන් මෙන්ම විවිධ විද්වතුන් විසින් ඉදිරිපත් කර ඇති න්‍යායන් කිහිපයක් ඇති අතර ඒවා සංස්කෘතික සමීපතා න්‍යාය, නිහඬ දඟර න්‍යාය, දෙපියවර න්‍යාය, නවෝත්පාදන න්‍යාය,භාවිතයන් සහ තෘප්ති තෘප්තිමත් කිරීමේ න්‍යාය, න්‍යාය පත්‍ර සැකසීමේ න්‍යාය ආදී වශයෙන් දැක්විය හැකිය .

Cultural Proximity Theory (සංස්තික සමීපතා න්‍යාය)__

සංස්කෘතික සමීපතා න්‍යාය යනු බහුමාන සංකල්පයක් ලෙස හැඳින්වේ. බොහෝ විට මෙය ජාතික සීමාවන් හරහා මාධ්‍ය මනාපයන් පැහැදිලි කිරීම සඳහා භාවිතා කරයි. එසේම මෙම සංකල්පය සංස්කෘතික වශයෙන් මිනිසුන්ගේ හුරුපුරුදු සහ ඔවුන් සාපේක්ෂව මාධ්‍ය අන්තර්ගතයට කැමති වන්නේ කෙසේද යන්න පිළිබඳව නිගමනයකට එළඹීම සඳහා ඉතාමත් ප්‍රයෝජනවත් වේ.මෙම න්‍යාය ඔස්සේ යෝජනා කරන්නේ පුද්ගලයන් තමන්ගේම සංස්කෘතික වටිනාකම් සහ භෂාව පිළිබිඹු කරන මාධ්‍ය සමඟින් සම්බන්ධ වීමට වැඩි ඉඩක් ඇති බවයි. වර්තමානයේදී එය භාවිතා කරනු ලබන්නේ බහු සංස්කෘතික සමාජයක් තුළ ප්‍රේක්ෂක මනාපය පැහැදිලිව හෙළිදරව් කර ගැනීම සඳහාය.සංස්කෘතික සමීපත්වය ලෙස හඳුන්වන්නේ මිනිසුන් තම සංස්කෘතිය ආශ්‍රයෙන් මාධ්‍ය වෙත ආකර්ෂණය වීමයි. විවිධ ප්‍රේක්ෂක මතිමතාන්තර විවිධ භාෂා ශෛලීන් සහ සංස්කෘතීන් පවතින ලෝකයක ප්‍රේක්ෂක හැසිරීම පැහැදිලි කිරීම සඳහා මෙම සංස්කෘතික සමීපතා න්‍යාය වැදගත් වේ.

මෙම සංස්කෘතික සමීපතා න්‍යාය 1991  වසරේ දී JOSEPH STRAUBHAAR  විසින්  සොයාගැනීම සිදුකළ අතර එහිදී ඔහු ප්‍රකාශ කළේ ප්‍රේක්ෂකයන් ඔවුන්ගේ කැමති මාධ්‍ය නිෂ්පාදන තෝරා ගැනීමේදී සංස්කෘතික පසුබිම්වල සමානකම් විශාලම සාධකයක් වන බවයි.එසේම සංස්කෘතික සමීපත්වය භාෂාව, ජනවාර්ගිකත්වය ,ඉතිහාසය සහ භූගෝලීය සාධක වැනි සංසන්දනාත්මක අංගයන් මෙමගින් නිර්වචනය කරන බවත්  විසින් දක්වයි. ඔහු මෙම න්‍යාය ඉදිරිපත් කරන්නේ Beyond Media Im-Peralism:Asymmetrical Interdependent And Cultural Proximity(මාධ්‍ය අධිරාජ්‍යවාදයෙන් ඔබ්බට අසමමිතික අන්තර් රඳා පැවැත්ම සහ සංස්කෘතික සමීපත්වය-1991) යන ලිපිය මඟිනි.

Josep Sraubhaar ඔස්ටන්හි ටෙක්සාස් ව්ශ්ව විද්‍යාලයේ ජන මාධ්‍ය පාසලේ සන්නිවේදනය පිළිබඳ මහාචාර්යවරයෙකි.ඔහු Moodly College Of Communication හි ඇමෙරිකානු අධ්‍යයන වැඩසටහනේ වර්තමාන අධ්‍යක්ෂකවරයා වන අතර (2003-2006) අතර කාලයේ ලතින් ඇමෙරිකානු වර්ධනය සඳහා වන Cozano Long Insttute හී බ්‍රසීලියානු අධ්‍යයන මධ්‍යස්ථානයේ අධ්‍යක්ෂකවරයාද වේ.මොහුගේ ඉගැන්වීම් තුළ බ්‍රසීලියානු සහ ලතින් අමෙරිකානු රූපවාහිනිය, මාධ්‍ය සහ ගෝලීය රූපවාහිනී නිෂ්පාදන ආදිය ඇතුළත් වන අතර ප්‍රධාන වශයෙන්ම ඔහු මාධ්‍ය අධ්‍යයනය පිළිබඳව අවධානය යොමු කර ඇත මොහු ලතින් ඇමෙරිකාව, යුරෝපය, ආසියාව සහ අප්‍රිකාව වැනි රටවල පර්යේෂණ සිදු කර ඇති අතර  ලතින් ඇමරිකාව සහ ආසියාවට ශිෂ්‍ය කණ්ඩායම් රැගෙන ගොස් තිබේ. එසේම මොහු විසින්,                                    

1. Television In Latin America
2. world Television from global to local

                               වැනි කෘති රචනා කර ඇති අතර ඊට අමතරව

1. Communication Media In The Information Society
2. Media Now: Communications Media In The Information Age 

                                                            වැනි ලිපිද රචනා කර තිබේ.

එසේම මොහු විසින් මෙම න්‍යාය ඉදිරිපත් කරනු ලැබුවේ ලතින් ඇමෙරිකාවේ මාධ්‍ය සඳහා ප්‍රේක්ෂකයන් සංස්කෘතික වශයෙන් සමීප වන මූලාශ්‍ර හරහා මාධ්‍ය අන්තර්ගතයට පවතින රුචිකත්වය පිළිබඳව පැහැදිලි කිරීම සඳහාය. මෙය ගෝලීය මාධ්‍යයන් සම්බන්ධයෙන් වැඩි වශයෙන් අදාළ වන අතර මිනිසුන් බොහෝ විට දුරස්ථ හෝ නුපුරුදු සංස්කෘතීන්ට වඩා තම සංස්කෘතියට සමීප ලෙස නිර්මාණය වී ඇති රටවල්වල මාධ්‍ය වෙත ආකර්ෂණය වෙයි.

    

  

තවදුරටත් Straubhaar තර්ක කළේ සංස්කෘතික වශයෙන් සමීප සමාජයක මාධ්‍ය අන්තර්ගතය සමඟ ප්‍රේක්ෂකයන් වැඩි වශයෙන් සහසම්බන්ධ වන බැවින් එය පිළිගැනීමට මෙන්ම අවබෝධ කරගැනීමට ප්‍රේක්ෂකයන්ට පහසුවන අතර එය ඔවුන්ගේ අනන්‍යතාවය සමඟ සමීපව පවතින බවයි. ලතින් ඇමෙරිකාවේ ප්‍රේක්ෂකයන් එක්සත් ජනපදයේ මාධ්‍යයන්ගේ පවතින භාෂා අන්තර්ගතයට වඩා මෙක්සිකෝව හෝ ආජන්ටිනා වැනි රටවල ස්පාඤ්ඤ භාෂා අන්තර්ගතයක් සහිත මාධ්‍ය වැඩසටහන් සඳහා වැඩි නැඹුරුතාවයක් දැක්වීම මෙහිදී නිදසුනක් ලෙස පෙන්විය හැකිය.

තවද මොහු විසින් 2003 දී ප්‍රකාශ කර සිටියේ මාධ්‍ය නිෂ්පාදනයන් පරිභෝජනය කිරීමේදී ප්‍රේක්ෂකයන්ගේ මනාපය තීරණය වන්නේ මාධ්‍ය භාවිතා කරන භාෂාව මත බවයි. 2004 වසරේ දී Kim  විසින් Hallyu සහ Cultural Proximity Theory අතර පවතින සම්බන්ධය පිළිබඳව අධ්‍යයනයක් කළ අතර එහිදී ඔහුගේ නිගමනය වූයේ දකුණු කොරියානු මාධ්‍ය වැඩසටහන් නැරඹීමේ සහ පරිභෝජනය කිරීමෙන් ප්‍රේක්ෂකයන් තෘප්තිමත් භාවයභාවයකට පත්වන බවයි.

 

එසේම මෙම සංස්කෘතික සමීපතා න්‍යාය ඔස්සේ දක්වනු ලබන්නේ පුද්ගලයන් තමන්ට සමාන හෝ හුරුපුරුදු සංස්කෘතීන්ගෙන් මාධ්‍ය සමඟ සම්බන්ධ වීමට සහ එය භාවිතා කිරීමට වැඩි සැලකිල්ලක් දක්වන බවත්, භාෂාව ඓතිහාසික හෝ සමාජමය ලක්ෂණ තමන්ගේම සංස්කෘතීන්ගේ ලක්ෂණ සමග බෙදාගන්නා සංස්කෘතීන්ගෙන් එන  චිත්‍රපට, සංගීතය, රූපවාහිනී වැඩසටහන් ගුවන්විදුලි වැඩසටහන් බැවින් සංස්කෘතික නිෂ්පාදන සඳහා මිනිසුන්ට මනාපයක් ඇති බවයි.

  

• සංස්කෘතික සමීපතා න්‍යායේ ප්‍රධාන අංග.....

                     01.සංස්කෘතික හුරුපුරුදුකම සඳහා ඇති කැමැත්ත.

                            02.භාෂාව ප්‍රධාන සාධකයක් වීම.

                            03.සංස්කෘතික වටිනාකම් සහ අනන්‍යතාවය.

                            04.ප්‍රාදේශීය,කලාපීය හෝ දේශීය මාධ්‍ය සඳහා වූ රුචිකත්වය.

                            05.විවිධ ප්‍රේක්ෂක තේරීම්.

• සංස්කෘතික සමීපතා න්‍යාය භාවිතයෙන් ලෝකයේ ආර්ථික වශයෙන් දියුණු වූ අංග..

                      01.බොලිවුඩයේ ගෝලීය සාර්ථකත්වය

                           02.ලතින් ඇමරිකාව සහ ඒ ආශ්‍රිත ටෙලිනාට්‍ය

                           03.K-Dramas and K-Pop

                           04.Netflix

                           05.ප්‍රාදේශීය පුවත් සහ රූපවාහිනී නාලිකා 

• සංස්කෘතික සමීපතා න්‍යායේ වාසි...

                      01.සංස්කෘතික අනන්‍යතාවය ප්‍රවර්ධනය කිරීම.

                           02.ප්‍රේක්ෂකයන් ඇඳ බැඳ තබා ගැනීමේ හැකියාවක් පැවතීම.

                           03.දේශීය මාධ්‍ය කර්මාන්තයන් සඳහා සහය දැක්වීම.

                           04.මාධ්‍ය උපාය මාර්ග දැනුම් දීම.

• සංස්කෘතික සමීපතා න්‍යායේ අවාසි...

                     01.දේශීය මාධ්‍ය සඳහා ආර්ථික අභියෝග එල්ල වීම.

                         02.සීමිත ප්‍රේක්ෂක අවධානයක් යොමුවීම.

                         03.සංස්කෘතිය සීමිත කිරීම.

                         04.බහු සංස්කෘතික සමාජ වලින් අභියෝග එල්ල වීම. 

සටහන-  Sanduni Sithara

             Mass communication

             Undergraduate

             University Of  Kelaniya